Навигарӣ

Моддаи 1. Дар сархати ёздаҳуми банди 1 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 3 ноябри соли 1995 «Дар бораи рӯзҳои ид» (Ахбори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, с. 1995, № 21, мод. 237; с. 1998, № 10, мод. 125, № 23-24, мод. 338; с. 1999, № 5, мод. 76; № 12, мод. 308; с. 2002, № 4, қ. 1, мод. 191, мод. 194, мод. 197; с. 2003, № 4, мод. 132; № 8, мод. 449; № 12, мод. 678; с. 2004, № 5, мод. 350; № 12, қ. 1, мод. 697; с. 2005, № 3, мод. 131; № 12, мод. 658; с. 2008, № 1, қ. 2, мод. 9; № 3, мод. 188; № 12, қ. 1, мод.988; с. 2009, № 5, мод. 319; № 7-8, мод. 493; № 11, мод. 698, мод. 699) калимаҳои «22 июл – Рӯзи забони тоҷикӣ» ба калимаҳои «5 октябр – Рӯзи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон» иваз карда шаванд.
Моддаи 2. Қонуни мазкур пас аз интишори расмӣ мавриди амал қарор дода шавад.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ш. Душанбе, 21 июли соли 2010 № 615

Забони тоҷикӣ

Забони тоҷикӣ забони адабӣ ва миллии тоҷикон ва забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Бо забони тоҷикӣ ҳамчунин тоҷикони ҷумҳуриҳои Ӯзбекистон, Қирғизистон, Қазоқистон, ҳамчунин дар минтақаҳои  тоҷикнишини Афғонистон такаллум мекунанд. Забони форсии аҳди Сомониён «форсӣ, порсӣ» ва ё «порсии дарӣ» ном гирифт ва бо вуҷуди ин ки ин забон дар осори хаттии асрҳои миёна гоҳо забони тоҷикӣ» ё «зуфони тоҷикӣ» номида шуда бошад ҳам (дар як матни портии монавӣ, ки дар Турфони Чин ёфт шудааст (асри VIII м.), истилоҳи tazigāne āvak «овои тоҷикона» ба кор рафтааст),  вале дар ҳоле ки қавми тоҷикро [1] «форс» наномидаанд, забонашон ба сурати куллӣ то асри XIX ва ибтидои асри ХХ бо номи «форсӣ» муаррифӣ мешуд. Муҳити ташаккули забони форсии нав, робитаҳои таърихии соҳибони ин забон бо мардумони ҳамҷавор дар таҳаввули таърихии низоми луғавии ин забон бетаъсир буда наметавонист. Омезиши забони форсӣ бо забони портӣ боиси вориди таркиби луғавии он шудани калимаҳои иқтибосии портӣ гардид. Мавҷудияти як қатор иқтибосҳои эронии шарқӣ (хусусан калимаҳои суғдие мисли нағз, оғоз, мағз, бут, алағда ва ғ.) дар сохтори луғавии забони форсӣ низ натиҷаи робитаи таърихии ин забонҳо мебошанд.

Забони русӣ якҷоя бо забонҳои украинӣ ва беларусӣ як гурӯҳи забонҳои славянии оилаи забонҳои ҳиндуаврупоиро ташкил медиҳад. Забони русӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон забони муоширати байнимиллатҳо пазируфта шудааст. Доир ба ин дар моддаи 2-и Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон зикр гардидааст: «Забони русӣ ҳамчун забони муоширати байни миллатҳо амал мекунад».
Сохти грамматикаи забони русӣ флективӣ; префиксу суффиксҳои зиёде дорад. Хусусан лексикаи забони русӣ ниҳоят ғанӣ аст. Дар он ғайр аз калимаҳои аслан русӣ ва славянӣ, ки фонди асосии луғавии забони русиро ташкил медиҳанд, калимаҳои аз забонҳои дигари дунё иқтибосшуда хеле зиёданд.
Аввалин осори хаттӣ ба забони русӣ ба асри X таалуқ дорад: нахустин китоб дар соли 1574 чоп шудааст; алибои русӣ дар асоси «кириллица» инкишоф ёфтааст.

Аз оилаи забонҳои туркӣ дар Ӯзбекистон, Тоҷикистон, Қирғизистон, Афғонистон ва Хитой паҳн шудааст. Ба забони уйғурӣ наздик аст.